Podejście integracyjne jest jednym z najszybciej rozwijających się kierunków w psychoterapii, odpowiada bowiem na rosnące zapotrzebowanie w zakresie dopasowania sposobu pracy do osobowości i rodzaju problemów pacjenta. Coraz więcej szkół psychoterapeutycznych dostrzega zalety płynące z korzystania w pracy z pacjentami również z dorobku swoich kolegów z innych szkół. Dowodem na to jest rosnąca ilość konferencji, prac naukowych i warsztatów klinicznych poświęconych problemowi integracji w psychoterapii. Terapeuci pracujący w podejściu integracyjnym podchodzą do pacjenta w otwarty sposób, wspólnie z nim szukając schematów myślenia, przeżywania i zachowania, które są niefunkcjonalne i zaburzają jego funkcjonowanie.

W podejściu integracyjnym stosuje się techniki używane w innych szkołach terapeutycznych i tam sprawdzone, jednak terapeuta nie ogranicza się do jednego zbioru technik, ale stara się dobierać takie, które będą optymalne dla pracy z pacjentem o określonej osobowości, rodzaju problemów i dostosowane do fazy psychoterapii.



Techniki psychodynamiczne opierają się na założeniu, że źródłem problemów pacjenta są nierozwiązane konflikty z jego dzieciństwa (najczęściej wiążące się z relacjami z bliskimi osobami). Konflikty te powodowały lęk i aby sobie z nim radzić, pacjent był zmuszony w przeszłości wypracować mechanizmy obronne służące ochronie jego Ja. Każdy z nas ma mechanizmy obronne, jednak nie wszystkie są zdrowe, dojrzałe i nie wszystkie nam służą. Celem stosowania technik psychodynamicznych jest uświadamianie sobie źródeł problemów osobistych, praca nad zamianą obron niedojrzałych na funkcjonalne oraz uświadomienie sobie sposobów wchodzenia w relacje z innymi (również na przykładzie relacji terapeutycznej).


Techniki szkoły Gestalt bazują na pracy z własnymi emocjami. Dzięki nazywaniu swoich aktualnych stanów emocjonalnych, potrzeb i pragnień pacjent uczy się lepiej rozpoznawać swoje emocje, lepiej sobie z nimi radzić i bardziej efektywnie funkcjonować w rzeczywistości (w tzw. tu i teraz) . Techniki Gestalt pomagają też uporać się z niezakończonymi bolesnymi urazami i konfliktami (przykładem może być poczucie krzywdy wyrządzonej komuś przez już nieżyjącego rodzica).
Techniki poznawczo – behawioralne korzystają z licznych badań empirycznych wskazujących na związek między sposobem myślenia i interpretowania różnych codziennych wydarzeń i emocjami, które odczuwamy. Zniekształcenia w spostrzeganiu rzeczywistości mogą mieć wpływ na rozwinięcie się u pacjentów zaburzeń depresyjnych i lękowych. Praca terapeutyczna w tym podejściu skupia się na uświadomieniu sobie własnego sposobu myślenia i nauczeniu się konkretnych technik zamiany zaburzonego stylu myślenia na bardziej funkcjonalny. Dzięki temu pacjent nabiera poczucia skuteczności w radzeniu sobie z wcześniej przerastającymi go sytuacjami. Nauka technik jest wspierana lekturą podręczników i wykonywaniem zadań domowych proponowanych przez terapeutę.


EMDR (Eye- Movement Desensitization and Reprocessing) to technika przetwarzania traumatycznych wspomnień za pomocą stymulacji bilateralnej. Zmiany zachodzące w mózgu podczas stosowania tej techniki porównywane są do procesu zachodzącego podczas fazy REM we śnie. Ruchy gałek ocznych (oraz bodźce dotykowe lub wizualne) mogą pomóc w stosunkowo szybkim czasie przepracować jednorazowe, niedawne i nagłe urazy psychiczne, takie jak:

- stres będący następstwem wypadków komunikacyjnych

- bycie świadkiem czyjejś śmierci bądź wypadku

- przedłużający się proces żałoby (powyżej dwóch lat od straty)

- stres po napadzie, włamaniu

- stres wynikający z udziału / bycia świadkiem naturalnej katastrofy, takiej jak powódź czy pożar

- stres pourazowy doświadczany przez pracowników służb mundurowych (wojsko, policja)


Podejście egzystencjalne zwraca uwagę na cztery problemy, które są nieuchronnie wpisane w życie każdego z nas i przed którymi większość ludzi stara się uciekać. Współczesna kultura i tempo życia zdają się sprzyjać takiej ucieczce, jednak przynajmniej raz w życiu człowiek staje w obliczu sytuacji, w której jeden z tych czterech podstawowych dylematów może stać się źródłem lęku, poczucia zagrożenia, a nawet problemów psychicznych. Pierwszym z dylematów egzystencjalnych jest lęk przed śmiercią. Każdy z nas kiedyś umrze, a jednak nie każdy ten fakt akceptuje i potrafi się z nim zmierzyć. Najczęściej śmierć bliskiej osoby lub własna ciężka choroba to momenty, w których zaczynamy sobie uświadamiać własną śmiertelność. Jeśli mamy trudności z akceptacją tego faktu, mogą pojawić się u nas poważne zaburzenia emocjonalne, takie jak depresja czy zaburzenia lękowe. Drugim dylematem egzystencjalnym jest samotność . Z obawy przed nią ludzie często wchodzą w mało ich satysfakcjonujące czy nawet raniące związki. Trzeci dylemat to poczucie pustki i braku sensu, pojawiające się często w przełomowych momentach życia człowieka (tzw. kryzys wieku średniego) i wiążące się z poszukiwaniem odpowiedzi na ważne pytania: Kim ja właściwie jestem? Jaki sens ma życie? Co jest dla mnie ważne, do czego dążę? Czwarty dylemat to uświadomienie sobie, że w gruncie rzeczy każdy z nas ma wolny wybór i tylko na mnie samym spoczywa odpowiedzialność za to, jak będzie wyglądało moje życie i czy go nie zmarnuję. W odniesieniu do każdego z tych dylematów- dotyczącego śmierci, samotności, odpowiedzialności i sensu- pomocna może być rozmowa z terapeutą i praca nad akceptacją istniejącego stanu rzeczy.


Podejście humanistyczne wreszcie nie tyle ma do zaproponowania konkretne techniki, co raczej zwraca uwagę na sposób podejścia do pracy z Osobą, która prosi mnie o pomoc. Korzystam z tego podejścia zakładając, że moi pacjenci są ludźmi, z którymi mogę współpracować i relacja z którymi jest dla mnie ważna. Każdego pacjenta traktuję indywidualnie, z szacunkiem i ciekawością jego świata. W moim założeniu psychoterapia jest nauką pomagania samemu sobie, nie może to być więc proces, w którym tylko jedna ze stron jest aktywna. Psychoterapia to towarzyszenie drugiej osobie w jej własnej drodze.


"Ja robię swoje i ty robisz swoje.
Ja nie jestem na świecie po to,
żeby spełniać twoje oczekiwania,
a ty nie masz obowiązku spełniania
moich oczekiwań.
Ty jesteś ty, a ja jestem ja.
Jeśli się spotkamy - to wspaniale.
Jeśli nie - to trudno. "
(Fritz Perls)

Copyright ® 2011-2024 by Pro Anima Usługi Psychologiczne. All rights reserved.